اشکالات تفاسیر موضوعی؛ عدم وجود ضابطه مشخص در انتخاب آیات  

زیرا برخی از آیات که احتمال ارتباط با موضوع دارند، زمانی گویا می شوند که در کنار دیگر آیات قرار گیرند.

این بی توجهی و غفلت از آیات احتمالی، از جمله آسیب های تفسیر موضوعی است که مفسر را از رسیدن به نظریه دقیق و جامع قرآن محروم می گرداند. (منتظری، 1385: 54)

این مشکل اساسی از آنجایی ناشی میشود که هنوز ضابطه دقیقی برای انتخاب آیات دست مفسران نیامده است و تفاسیر موضوعی صرفا براساس تشخیص شخصی و با توجه به انس و شناختی که مفسر از قرآن داشته به برقرارای ارتباط میان آیات پرداخته اند. (پاکتچی، 1387: 276)

آنچه که می تواند مفسرین را از این آسیب رهایی بخشد، توجه ایشان به کلید واژه های موضوعات مورد بحثشان است.

مفسری که موضوع «حجاب» را در دستور کار خود قرار می دهد، راه ساده ای که می تواند در پیش گیرد، استقرای آیاتی است که در آن واژه حجاب به کار رفته است، ولی مسلما این روش مطلوبی نیست؛ چرا که این موضوع در قرآن کریم همیشه با این لفظ به کار نرفته است، ضمن آن که در برخی موارد مفسر می بایست فرتر از لفظ مرتبط رفته و سیاق آیات، مطلب مرتبط با موضوع را استفاده کند. (ذوالفقاری، 1388: 9-8)

آنچه که گنج واژه در اختیار مفسر قرار می دهد، یک نظام منطقی است که وی را در برقراری ارتباط بین آیات و بیان پیوستگی آنها توانا می سازد. این نظام وی را قادر خواهد ساخت که از بسیاری از برداشت های سوره در امان ماند، اما متأسفانه در این حیطه، تا کنون اثر قابل توجهی تولید نشده است. (ذوالفقای، 274-276)

منبع:

مقاله تفسیر موضوعی قرآن کریم از امتناع تا امکان-  عباس زارع بیدکی