قرآن، سخن خدا است از مرز آن مگذرید و هدایت و سعادت را در غیر آن نجویید که گمراه خواهید شد. - امام رضا (ع)

هدیه ای با عنوان زکات

 

 

مدیریت پول یکی از ابعاد سواد مالی می باشد که از زیر مجموعه های متفاوت و به هم وابسته ای شامل : خرج ، پس انداز، سرمایه گذاری و بخشش تشکیل شده است. مفهوم بخشش، یکی از فراگیرترین مفاهیم مدیریت پول می باشد. زیرا علاوه بر اثرات فردی، ابعاد اقتصادی و اجتماعی آن نیز قابل تأمل می باشد. در دانش و سواد مالی سه مفهوم به بکار رفته است که معنای کلی "بخشیدن" را می دهند، عبارتند از: هدیه (Give)، کمک (Help) و سهیم کردن و به اشتراک گذاری (Share).

هدیه (Give)، به معنای ارمغان، پیشکش و تحفه است. هدیه آن چیزی است که برای دوستان و خویشان فرستاده می شود تا این گونه مهر و محبت خود را اظهار کنیم.

کمک (Help)، یعنی مساعدت در جهت رفع نیاز افراد. کمک می تواند مادی و معنوی باشد.

به اشتراک گذاری (Share)، به معنای مشارکت کردن و سهیم شدن با دیگران در جهت برآورده شدن هدف مشترکی.

در آیات قرآن مجید که در برگیرنده قوانین کلی دین اسلام می باشد نیز بخشش مال به طرق مختلف بیان و تاکید شده است که برخی از آنها واجب ( مانند خمس و زکات و...) و برخی مستحب ( مانند انفاق و صدقه و ...) می باشند. اما در کل هدف از بخشش مال در قرآن علاوه بر اثرات فردی، توجه به جامعه و برقراری اعتدال میباشد.

 در آیه 60 سوره توبه، زکات به معنای کمک به نیازمندان آورده شده است. کمکی که از روی میل و رغبت بوده و در راه خدا صورت می گیرد. 

 

إِنَّمَا الصَّدَقَتُ لِلْفُقَرَآءِ وَالْمَسَکِینَ وَالْعَمِلِینَ عَلَیْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِى الرِّقَابِ وَالْغَرِمِینَ وَفِى سَبِیلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِیلِ فَرِیضَةً مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ‏

 

همانا صدقات (زکات)، براى نیازمندان و درمانده ‏گان و کارگزارانِ زکات و جلب دل ها و آزادى بردگان و اداى بدهى بدهکاران و (هزینه‏ ى جهاد) در راه خدا و تأمین در راه مانده است؛ این دستور فرمانى است از جانب خدا، و خداوند دانا و حکیم است.

بخشی از تفسیر نور

نکات

«الغارمین» که یکى از مصارف زکات است، بدهکارانى هستند که بی تقصیر زیر بار قرض رفته ‏اند؛ مثل آنان که در آتش‏ سوزى، سیل، غرق کشتى و حوادث طبیعى دیگر، هستى و دارایى خود را از دست داده ‏اند.

 

در قرآن چهار تعبیر براى زکات بیان شده است:

1- ایتاء مال « وآتى المال على حبّه ذوى القربى»

2- صدقه « خذ من اموالهم صدقة»

3- انفاق «یقیموا الصلوة وینفقوا»

4- زکات «یقیمون الصلاة ویؤتون الزکوة»

در قرآن، معمولاً زکات همراه با نماز آمده است و طبق روایات، شرط قبولى نماز، پرداخت زکات است. این پیوند رابطه‏  با خدا و رابطه‏ با مردم را مى ‏رساند. در قرآن هیچ یک از واجبات دین، این‏گونه مقارن با نماز نیامده است.

 

پیام ها

1- زکات، نشانه‏ ى صداقت در اظهار ایمان است. «انّما الصدقات»

2- تقسیم زکات براساس وحى است، نه توقّعات. در مقابل عیب‏ جویى منافقان، فرمود: «انّما الصدقات للفقراء و...»

3- مصرف زکات در غیر موارد هشت گانه‏ ى این آیه، جایز نیست. «انّما الصدقات»

4- یکى از اصول عدالت اجتماعى اسلامى، بیمه و تأمین زندگى محرومان است. «انّما الصدقات للفقراء»

5- پرداخت کنندگان زکات، نباید بر فقیران منّت بگذارند؛ چون سهم زکات، ملک خودشان است. «للفقراء»

6- فقر زدایى باید در رأس برنامه‏ هاى نظام اسلامى باشد. «فریضة من اللَّه» ابتدا «للفقراء» مطرح شد و سپس موارد دیگر.

7- از وظایف دولت اسلامى آن است که مال را وسیله‏ ى جذب دل ها قرار دهد. [102] «والمؤلفة قلوبهم»

8- مال، باید وسیله‏ ى قرب به خدا باشد. «فى سبیل اللَّه»

9- اسلام با تأمین بودجه براى واماندگان در سفر، به مسأله‏ ى سفر، تجارت و سیاحت بها داده است. «ابن السبیل»

10- قانون زکات، قانونى حساب شده و حکیمانه است. «انمّا الزکاة... فریضةً... علیم حکیم»

11- اسلام، تنها دین عبادت نیست، قوانین اقتصادى هم دارد. «فریضةً»

خلاصه و نتیجه گیری

سه مفهوم که در دانش و سواد مالی بکار رفته است و معنای کلی "بخشیدن" می دهد، عبارتند از: هدیه، کمک  و به اشتراک گذاری. در آیه 60 سوره توبه، زکات به معنای کمک به نیازمندان آورده شده است. کمکی که از روی میل و رغبت بوده و در راه خدا صورت می گیرد. زکات باعث جلب دل ها و رفع نیاز نیازمندان می گردد.

 

منابع:

قرآن مجید

 تفسیر نور

 

 

 تدوین و گردآوری توسط گروهی از نویسندگان تیم

 
 
 

مرتضی باغستانی |   1397/11/13 11:32:30   |
0     0
«زکاة» در لغت، به دو معنا آمده است: یکى رشد و نموّ و دیگرى پاکى. کلمه «زکات» به سهمی اطلاق می‌شود که انسان مؤمن از مال خود خارج می‌کند و به فقرا می‌دهد، به این دلیل است که در پرداخت آن، امید رشد و افزایش مال همراه با خیرات و برکات را دارد، و موجب تزکیه و پاکى روح پرداخت کننده می‌شود.
بر اساس معنای لغوی و عام، هر چیزى زکاتى دارد. امام على(ع) می‌فرماید: «زکات بدن؛ جهاد و روزه گرفتن است. زکات جاه و مقام؛ بذل و بخشش، زکات جمال و زیبایى؛ عفت و عصمت خواهد بود. زکات سلطه و قدرت؛ نجات افراد اندوهگین، زکات شجاعت؛ جهاد فى سبیل اللّه است. زکات صحت و سلامتى؛ کوشش در اطاعت پروردگار و زکات پیروزى؛ احسان خواهد بود. زکات علم آن است که آن‌را نشر دهى و خود را به انجام آن وادار کنى ... زکات قدرت؛ انصاف است...»
 پاسخ 
دیدگاه کاربران
مرتضی باغستانی |   1397/11/13 11:35:17   |
0     0
در قرآن کریم؛ آمدن «زکات» در کنار «صلاة» نشان آن است که رابطه با خداوند متعال از طریق نماز حاصل شده و رابطه با مخلوق خداوند از راه اداى زکات برقرار می‌شود. همراهى این‌دو به جهت اهمیت ویژه آنها است؛ زیرا نماز در آیات قرآن کریم و روایات اسلامى از جایگاه خاصى برخوردار است و زکات نیز در دین اسلام در بُعد اقتصادى و اجتماعى و ... بسیار اهمیت دارد و ذکر زکات در کنار نماز نشانه جامعیت اسلام و همه جانبه‌نگرى دین مقدس اسلام است.
در حقیقت زکات در لغت، مخصوصاً اگر در کنار نماز قرار گیرد، به معناى انفاق مال در راه خدا و مرادف آن است، همان‌‌طور که همین مطلب از آیاتى که احوال پیامبران گذشته را حکایت می‌کنند به خوبى استفاده می‌شود، مانند این آیه که در باره حضرت ابراهیم و اسحاق و یعقوب می‌فرماید
 پاسخ 
دیدگاه کاربران
دیدگاه کاربران
  • اشتراک دانش و مهارت مالی و حسابداری
  • قرآن پژوهی مالی و حسابداری
  • شرکت دانش پژوهان مالی فرانگر
  • مرکز مشاوره الکترونیک حسابداری, مالی و سرمایه گذاری
  • توسعه توانمندی و فرصتهای شغلی مالی و حسابداری
  • انتخاب برتر محصولات, خدمات و بازار حسابداری, مالی و...
  • توسعه نگر دانش و مهارت مالی و حسابداری
  • آتیه نگر دانش و سواد مالی مدیران ارشد
  • بهینه نگر دانش و سواد مالی خانواده
  • هدیه مالی تیم متفکران نوین مالی در شبکه اجتماعی
    Google Analytics Alternative