اهمیت سواد رسانه ای  

ابتدا در کهکشان شفاهی بوده، بعد به کهکشان گوتنبرگ رفته، سپس به کهکشان مارکنی مهاجرت کرده و سرانجام به دهکده جهانی خواهد رفت. در هریک از این کهکشان ها بشر باید مجهز به توانایی میشد تا در طول آن کهکشان سیر کند. در کهکشان شفاهی این توانایی آشنایی با نمادها و زبان (سواد شفاهی) بود. گذار انسان از فرهنگ شفاهی (پیش از کشف حروف الفبا) به فرهنگ مکتوب منجر به افزایش توان او در کنترل زندگی و محیط پیرامونی اش گشته است.

نوشتن توانایی ارتباط را در پهنای زمان و مکان با خود به همراه آورد. اختراع چاپ و ورود به کهکشان گوتنبرگ اهمیت و دامنه ی نگارش و نوشتار را بی اندازه گسترش داد و قدرت در این میان بسوی افرادی میل می کرد که بهترین بهره را از ارتباطات می بردند. افراد دارای سواد رسانه ای، طبق نظریه لازارسفلد در کهکشان گوتنبرگ به عنوان رهبران فکری مردم عمل می کردند، اهمیت مجهز بودن به سواد خواندن و نوشتن به خوبی نمایان است، افراد باسواد و بی سواد در کهکشان گوتنبرگ این گونه متمایز می شوند. با اختراع رادیو و ورود به کهکشان مارکنی بشر باید مجهز به توانایی دیگری می شد تا در طول این کهکشان سیر کند.

مارشال مک لوهان در سال 1964 با بیان اینکه رسانه پیام است جهان را تکان داد. گرچه نوشته های مک لوهان را پر از ایجاز و ابهام می دانند. به نظر مک لوهان مهمترین اثر رسانه ها این است که بر عادات، درک و تفکر ما اثر می گذارند. مفهوم نسبت های حسی به تعادل حواس ما اشاره می کند. مردم ابتدایی بر تمام پنج حس خود تأکید داشتند (بویایی، لامسه، شنوایی، بینایی، چشایی)، اما فناوری و به ویژه وجود رسانه ها موجب شده است افراد یک حس را بیشتر از سایر حواس مورد تأکید قرار دهند. چاپ بر تفکر ما اثر داشت و اما تلویزیون در مقایسه با چاپ بر حواس بیشتری تأکید می کند. تلویزیون رسانه ای بصری، سمعی و لامسه ای توصیف می شود. تلویزیون ما را مجدداً به صورت قبیله در خواهد آورد. ما از دولت های مجزا دور می شویم و یک دهکده جهانی خواهیم شد. در واقع تکنولوژی های نوین ارتباطی در جهان، ایده موسوم به دهکده جهانی را تحقق بخشیده و مردم هم اینک در جهانی زندگی می کنند که از هر لحاظ تحت دیده تیزبین یکدیگر قرار دارند.

چه بسا اصطلاح آکواریوم جهانی و یا جهان شیشهای زاییده همین تصویر باشد. به قول مک لوهان در پرتو وسایل الکترونیک، چهره کار و زندگی اجتماعی دگرگون می شود، جوامع و ملت ها به هم نزدیک می گردند و در نهایت دهکده ای به پهنای کره زمین پدید می آید که او آن را اصطلاحا «دهکده جهانی» نامید. بنابراین مک لوهان معتقد بود که زمانی که دهکده جهانی تحقق یابد، لازم است انسان ها به سواد جدیدی به نام سواد رسانه ای دست یابند. با ترکیب مدل ارتباطی شانون و ویور در کهکشان های مک لوهان می توان به توضیح این مطلب پرداخت، از آنجا که در مدل شانون و ویور، فرستنده رمزگذار و گیرنده رمز گشا است، در هر یک از این کهکشان ها برای رمز گذاری و رمز گشایی نیاز به توانایی است که همان سواد مورد نیاز همان کهکشان است (همان طور که در الگوی پایین نشان داده شده است).

گیرنده در کهکشان شفاهی برای رمز گشایی به ابزار سواد شفاهی نیاز داشته است تا بتواند رمزگشایی کرده و بازخورد ارائه دهد. اما در کهکشان گوتنبرگ نشان داده شده است که ابزار این کهکشان سواد خواندن نوشتن بوده و این ابزار بوده که سیر پیام را در طول کهکشان مقدور می ساخته است. اما با آغاز کهکشان مارکنی همانطور که در الگو مشخص است نیاز به ابزار دیگری است، که با ماهیت این کهکشان یکسان باشد و رمز گشایی صحیح از سوی گیرنده صورت گیرد که ابزار رمز گشایی در این الگوی سواد رسانه ای مشخص شده است.

منبع:

آموزش رسانه ای

گردآورنده:

تیم متفکران نوین مالی

سایر خدمات تیم

 

در صورت علاقه مندی به یادگیری کامل مبحث ریاضیات مالی، جهت پیش ثبت نام و یا  شرکت در دوره ها کلیک کنید.

جهت پیش ثبت نام  کلیک کنید...

در صورتی که به مشاوره پیرامون موضوع فوق علاقه دارید کلیک کنید...

اطلاعات بیشتر کلیک کنید...