آگاه باشید که دانش آینده، اخبار گذشته و درمان دردهایتان و نظم میان شما در قرآن است. - امام علی (ع)

تقسیم اموال و عدالت توزیعی

 

 

عدالت سازمانی به شیوه‌های رفتار با کارکنان گفته می‌شود به‌طوری‌که احساس کنند عادلانه با آنها رفتار شده است. درکل، تلاش برای تشریح و توضیح نقش عدالت در محیط کار، عدالت سازمانی است 

ابعاد و مؤلفه‌‌های عدالت سازمانی، شامل: عدالت توزیعی، عدالت رویه‌ای و عدالت مراوده‌ای یا تعاملی  را معرفی کرده‌اند. عدالت توزیعی به توزیع پاداش‌ها و تنبیه‌ها اشاره دارد و شامل ادراک کارکنان از توزیع منابع و پاداش‌های سازمانی است. عدالت رویه‌ای، مباحث سازمانی مانند تعیین ارتقا، مقدار عملکرد، پرداخت اضافی و تسهیم اطلاعات را شامل می‌شود و عدالت مراوده‌ای به انصاف ادراک‌شده در رفتار بین فردی اشاره دارد.

عدالت توزیعی

درحدود40 سال پیش روانشناسی به نام جی استیسی آدامز نظریه برابری اش را ارائه کرد و در این نظریه نشان داد که افراد مایل‌اند، درقبال انجام کار پاداش منصفانه‌ای دریافت کنند؛ به عبارت دیگر به اندازه همکارانشان از پاداشهای انجام کار بهره‌مند شوند. برابری طبق نظر آدامز زمانی حاصل می شود که کارکنان احساس کنند که نسبتهای ورودیها (تلاشها) به خروجیهایشان (پاداشها) با همین نسبتها در همکارانشان برابر باشد. 


کارکنانی که احساس نابرابری می‌کنند، با واکنشهای منفی از جمله امتناع از تلاش، کم کاری و رفتارهای ضعیف شهروندی سازمانی و در شکل حاد آن استعفا از کار به این نابرابری پاسخ می دهند. به لحاظ تاریخی، نظریه برابری متمرکز بر عدالت درک شده از مقدار پاداشهای توزیع شده بین افراد است. این نوع عدالت کاربردهای زیادی در محیط سازمانی داشته است.


به خاطرتمرکز این عدالت بر پیامدها، پیش‌بینی شده است که این شکل از عدالت عمدتا مرتبط با واکنشهای شناختی‌، عاطفی و رفتاری باشد. بنابراین زمانی که یک پیامدخاص ناعادلانه درک می شود، این بی عدالتی می بایست احساسات شخص (مثل عصبانیت، رضایت خاطر، احساس غرور یا گناه (شناختها) مثلا شناخت تحریفی ورودیها وخروجیهای خود یا دیگران) ونهایتا رفتارش (مثل عملکرد یا ترک شغل) را تحت تاثیر قرار دهد.

 

این موضوع در سوره توبه آیه 58 مورد اشاره قرار گرفته است.

 

وَمِنْهُم مَّن یَلْمِزُکَ فِى ٱلصَّدَقَٰتِ فَإِنْ أُعْطُوا۟ مِنْهَا رَضُوا۟ وَإِن لَّمْ یُعْطَوْا۟ مِنْهَآ إِذَا هُمْ یَسْخَطُونَ

و در میان آن‌ها کسانی هستند که در (تقسیم) غنایم به تو خرده می گیرند؛ اگر از آن (غنایم، سهمی) به آن‌ها داده شود، راضی می‌شوند؛ و اگر داده نشود، خشم می‌گیرند (خواه حقّ آن‌ها باشد یا نه!)

بخشی از تفسیر نور

  1. همه‏ اصحاب پیامبرصلى الله علیه وآله عادل نبوده ‏اند. «و منهم من یلمزک»
  2. تقسیم اموال عمومى، چنان دقیق و حسّاس است که گاهى پیامبر را هم متّهم مى‏ کنند. «یلمزک فى الصدقات»
  3. سیاست گذارى امور مالى و اقتصادى جامعه اسلامى، از شئون پیامبر و از اختیارات رهبر است. «فان اعطوا... و ان لم یعطوا»
  4. کینه و دشمنى و طعن و قضاوت به ناحقِ بعضى مردم، به خاطر از دست دادن منافع مادّى و شخصى است. «و ان لم یعطوا...یسخطون» (آرى، ریشه‏ بعضى تحلیل‏هاى نادرست، انگیزه‏ هاى درونى است)

 

خلاصه و نتیجه گیری

کارکنانی که احساس نابرابری می‌کنند، با واکنشهای منفی از جمله امتناع از تلاش، کم کاری و رفتارهای ضعیف شهروندی سازمانی و در شکل حاد آن استعفا از کار به این نابرابری پاسخ می دهند.
 
 
منابع:
- قرآن مجید
- تفسیر نور
- عدالت سازمانی؛ مولف/مترجم: دکتر علی حسین زاده، محسن ناصری؛ سال انتشار(میلادی): 2008
- نقش اهمال‌کاری شغلی در عدالت سازمانی؛ عباس خاکپور و میترا قلی پور. جامعه شناسی کاربردی: 1396
 
 
 
گردآورنده: تیم متفکران نوین مالی
 
 
 

دیدگاه کاربران
  • اشتراک دانش و مهارت مالی و حسابداری
  • قرآن پژوهی مالی و حسابداری
  • شرکت دانش پژوهان مالی فرانگر
  • مرکز مشاوره الکترونیک حسابداری, مالی و سرمایه گذاری
  • توسعه توانمندی و فرصتهای شغلی مالی و حسابداری
  • انتخاب برتر محصولات, خدمات و بازار حسابداری, مالی و...
  • توسعه نگر دانش و مهارت مالی و حسابداری
  • آتیه نگر دانش و سواد مالی مدیران ارشد
  • بهینه نگر دانش و سواد مالی خانواده
  • هدیه مالی تیم متفکران نوین مالی در شبکه اجتماعی
    Google Analytics Alternative