رهبری رسمی و فرهمند قابل ادغام شدن هستند.

می دانیم که هیچ سازمانی در خلاء وجود ندارد سازمان ها در محیط زندگی می کنند از محیط متأثرگردیده و برآن تأثیر می گذارند. این تأثیر متقابل در بخش سازمان بیشتر به فرهنگ سازمانی و افراد وابسته به آن مرتبط می گردد. این فرهنگ نـشئت گرفتـه از جامعـه، مـردم و کـشور اسـت کـه درسازمان ها نفوذ می کند و نهادینه می شود. در رفتار سازمانی فرهنگ در کادرهای محدودتری همانند ارزش ها، اعتقادات، نگرش برنامه ریزی شده قرار گرفته و استفاده  می شود. بنابراین:

فرهنگ عبارت است از شیوة نگرشی که در میان بسیاری از افـراد مـشترک اسـت. فرهنـگ درحال تغییر است و مدیران نیز بایستی به دنبال تغییر آن باشند. بـه منظـور شـکل دهـی مجـدد یـک فرهنگ سازمانی، مدیران بایستی از  برنامه های متنوع فرهنگی استفاده کننـد.

رهبر عمده ترین عامل در هر فعالیتی است و همیشه به عنوان الگو می تواند مطرح باشد. هیچ دلیلی وجود ندارد که فرد به عنوان رهبر شناخته شود تا دیگران را رهبری کند. بلکه برخی از افراد فقـط به دلیل ویژگی های شخصی و رفتاری (فرهمند یا کاریزما) قادر به رهبری می گردند. البتـه رهبـری رسمی و فرهمند قابل ادغام شدن هستند.

مدیران عالی در سازمان ها معمولا با اهداف ایدئولوژیک اقتصادی و دستوری سـروکار داشـته ومی توان آن ها را در سه بخش ذیل ملاحظه کرد:  

مدیران رده پایین: برای حل مسائل داخلی، درگیر شدن با تصمیمات کوتاه مدت  

مدیران رده های میانی: معمو ﹰلا تصمیمات اخذ شده توسط آنها برای اهداف میان مدت است. 

مدیران عالی: که تصمیمات در رابطه با آرمان هـا، اهـداف کلـی و کـلان در درازمـدت را اخـذمی کنند. 

رهبری رسمی و رهبری فرهمند از یکدیگر متفاوتند اگر چه  می توانند در یک فرد جمع باشـند .

رهبران فرهمند معمولا کسانی هستند که خصوصیات آنها منـافع پیروانـشان را پوشـش  مـی دهـد .

این موضوع در آیه  66 سوره  انفال مورد اشاره قرار گرفته است.

بخشی از تفسیر نور

خلاصه و نتیجه گیری