شناسایی خبرنگاران فتنه‌انگیز

-افراد مؤمن باید اهل تحقیق و بررسى باشند، نه افرادى زودباور و سطحى‏نگر. «یا ایّها الّذین آمنوا... فتبیّنوا»

-افشاگرى و رسوا کردن افرادى که کارشان سبب فتنه است، مانعى ندارد.   «ان جاءکم فاسق»

-زمینه فتنه دو چیز است: تلاش فاسق، زودباورى مؤمن. «الذین آمنوا ان جائکم فاسق... فتبیّنوا»

-اصل در اسلام، اعتماد به مردم است، امّا حساب کسى که فسق او بر همه روشن شد، از افراد عادّى جداست. «ان جاءکم فاسق... فتبیّنوا»

-افراد فاسق، در صدد ترویج اخبار دروغ و نوعى شایعه پراکنى هستند. «جائکم فاسق بنبأ»

- ایمان، با خوش‏باورى سازگار نیست. «آمنوا...فتبیّنوا»

- تحقیق وبررسى را به تأخیر نیندازید. «فَتبیّنوا» (حرف «فاء» نشانه‏ى اقدام سریع است)

- گاهى فاسق راست مى ‏گوید، بنابراین نباید همه جا سخن او را تکذیب کرد، بلکه باید تحقیق شود. «فتبیّنوا»

- جامعه اسلامى، در معرض تهاجم خبرى است و مردم باید هوشیار باشند. «ان جائکم... فتبیّنوا»

- در مدیریّت، باید علاج واقعه را قبل از وقوع کرد. ابتدا تحقیق و سپس اقدام کنیم. «فتبیّنوا ان تصیبوا قوماً بجهالة»

- بیان فلسفه و رمز و راز احکام الهى، انگیزه‏ى مردم را براى انجام دستورات زیاد مى‏ کند. (فلسفه تحقیق، دورى از ایجاد فتنه است.) «فتبیّنوا ان تصیبوا»

-یکى از اهداف خبرگزارى‏ هاى فاسق، ایجاد فتنه و بهم زدن امنیّت نظام است. «ان تصیبوا قوماً بجهالة»

- اقدام بر اساس یک گزارش بررسى نشده، مى‏تواند جامعه‏اى را به نابودى بکشاند. «ان تصیبوا قوماً»

-  اقدام عجولانه و بدون بررسى و تحقیق، نوعى جهالت است. «بجهالة»

- عمل به دستورات الهى، مانع پشیمانى است. تحقیق کنیم تا مبادا پشیمان شویم. «فتبیّنوا... نادمین»

- پایان کار نسنجیده، پشیمانى است. «نادمین»

برای دستیابی به دیدگاه اسلام در خصوص سواد رسانه ای مخاطبان خبر، قرآن اصیل ترین و مهم ترین منبع به شمار می رود.

در این آیه، دستور به تحقیق و بررسی در منبع خبر آمده است. چون خبر و خبرنگار با زندگی اجتماعی مردم ارتباط دارند، در اینجا اگر به خاطر حفظ احترام و آبروی افراد تحقیق و بررسی نکنیم، ممکن است جامعه اسلامی  در معرض فتنه و آشوب قرار گیرد.در اسلام اصل را در زندگی اعتماد به مردم می داند اما حساب کسی که فسق او بر همه روشن شده، از افراد عادی جداست.

در آیه 6 سوره حجرات به این موضوع اشاره شده است که هر خبری را باور نکنید و به قومی آسیب نرسانید زیرا از کار خود پشیمان می شوید.

منابع:

-قرآن کریم

-تفسیر نور

-ویکی پدیای انگلیسی

-مقاله قرآن و سواد رسانه ای با تأکید بر خبر و خبرنگاری، راضیه شهوندپور، حمیدرضا سالارکیا، نشریه کتاب و سنت.

گردآورنده: تیم متفکران نوین مالی